Wsród nocnej ciszy
Wsród nocnej ciszy
(4 grudnia 2008 – 14 lutego 2009)
Okres zimy to w polskiej kulturze okres świąt i kolędowania. Święta Bożego Narodzenia poprzedza czerotygodniowy okres Adwentu, w którym obowiązywał post, ale też okres prac, które wspólnie można było wykonywać w domu, takie jak przędzenie lnu i darcie pierza. Czyniono również przygotowania do świąt, a młodzież przygotowywała się do chodzenia po kolędzie, robiąc akcesoria kolędnicze i ucząc się tekstów. Wszystkie te czynności pełniły również funkcje społeczne – scalały wspólnotę i pozwalały radośniej spędzić ciężki okres zimy.
Kolędowanie rozpoczynano od Wigilii Bożego Narodzenia do Trzech Króli. Po wsi, od chaty do chaty, nie pomijając dworu i plebanii, kolędowały dzieci z życzeniami pomyślności w Nowym Roku, za co otrzymywały kolędnik, czyli podarek za kolędę. Również dorośli z całej parafii wędrowali do swego duchownego, śpiewając kolędy i winszując mu, za co otrzymywali poczęstunek. Kolędowano z żywym zwierzęciem, z maszkarami – najczęściej kozą, z szopką , przedstawiającą scenę narodzenia Jezusa. Najpopularniejsze było chodzenie z gwiazdą, która miała upamiętniać Gwiazdę Betlejemską. Gwiazdę wykonywano na szkielecie z prętów, oklejano barwnym papierem lub bibułą i ozdabiano obrazkami ze Świętą Rodziną albo ażurowymi wycinankami. Starano się by była jak najpiękniejsza i jak najbardziej okazała. Posiadała pięć, osiem szesnaście, a nawet dwadzieścia cztery ramiona. Zależało to od talentu i fantazji wykonującego.
Z okazji zbliżających się świąt Bożego Narodzenia Muzeum Południowego Podlasia przygotowało czasową zmianę stałej ekspozycji etnograficznej. Na wystawie „Wśród nocnej ciszy” można zobaczyć malarstwo takich twórców, jak: Bazyli Albiczuk, Adam Pawlik, Stefan Semko, Stanisław Mąka, rzeźbę i płaskorzeźbę Zygmunta Walenciuka, Jana Dorosza, Mieczysława Zawadzkiego i Wiesława Mikiciuka oraz szopki Krzysztofa Teodorowicza. Wszystkie prace pochodzą ze zbiorów własnych Muzeum i nie są prezentowane na wystawie stałej. Jest to zatem okazja nie tylko by zapoznać się z twórczością wymienionych artystów, lecz również ze zbiorami naszego Muzeum.
Wystawę wzbogaca zbiór szopek Leona Szabluka (ur. 1932), twórcy z Malowej Góry, który od lat zajmuje się plastyką obrzędową oraz rzeźbą. Tworzy nie tylko szopki, lecz również rekwizyty kolędnicze: gwiazdy, kozy, maski. Na wystawie prezentujemy pięć szopek wielofigurowych z lat 1986 – 2008.
